TERYTORIUM NEUTRALNE: Wraz z początkiem roku kalendarzowego nastolatki nagle przestają się spóźniać do szkoły, zaczynają sprzątać w pokoju, wyciągają z szafy dawno zapomniane hantle…
DR HAB. GRAŻYNA KATRA, KIEROWNICZKA SPECJALIZACJI PSYCHOLOGIA WYCHOWANIA NA WYDZIALE PSYCHOLOGII UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO: Postanowienia noworoczne podejmują nie tylko nastolatki, ale i dorośli. Jedni i drudzy miewają też słomiany zapał. Różnica polega na tym, że młode osoby jeszcze nie potrafią planować przyszłości, a kiedy już to robią, ich plany są na ogół mało realistyczne.
Brakuje im świadomości, że osiąganie wyznaczonego celu to proces, nieraz wymagający długiego i żmudnego wysiłku. Stawiają przed sobą zadania, które są zbyt trudne lub wręcz niemożliwe do osiągnięcia. Nie biorą pod uwagę, że nie są jedyną siłą sprawczą w swoim życiu, lecz wpływają na nie różne zewnętrzne czynniki.
Jeśli młody człowiek ma do nas tyle zaufania, że podzieli się swoim postanowieniem, doceńmy, że podejmuje próbę jakiejś zmiany na lepsze. Zaoferujmy swoje wsparcie, co nie tylko może pomóc w praktyce, ale przede wszystkim da dziecku poczucie, że może na nas liczyć.
Zastanówmy się wspólnie z nim, co jest potrzebne, aby zamiar się powiódł. Jeśli nastolatek postanowił przestać spóźniać się do szkoły, może powinien wcześniej kłaść się spać lub skrócić czas porannego przebywania w łazience. Jeżeli chce poprawić formę fizyczną, dobrze byłoby najpierw rozpisać racjonalny plan treningowy. Codzienne ciężkie ćwiczenia przyniosą więcej szkody niż pożytku i raczej przyczynią się do prędkiego porzucenia postanowienia. Z pewnością warto zwrócić jego uwagę na fakt, że „zawsze” i „nigdy” w praktyce nie działają.
Pamiętajmy jednak, że nie mamy prawa rozliczać młodego człowieka z zamiarów powierzonych nam w zaufaniu. Możemy zaproponować pomoc w modyfikacji planu, ale rezygnacja z niego to również jego autonomiczna decyzja. Niezależnie od postanowień noworocznych, nastolatek może wyciągnąć z takiego doświadczenia przydatną w życiu naukę, jak tworzyć, a później weryfikować plany, aby konsekwentnie przybliżały go do obranych celów. Każdy krok do przodu to sukces, nawet jeśli plan nie został w pełni wykonany.